MUTKİN

Bir işi sağlam yapmak manasında itkandan ismi fa'ildir.

Hadis Usulünde adalet ve zabt vasıflarını haiz olmakla beraber gerek hadis tahammülünde gerekse rivayetinde az da olsa gafletten uzak, rivayet şartlarına büyük bir dikkat ve itina ile rivayet eden, işinin ehli, titiz ve böyle olduğu için itkan sahibi olduğunu belirtmekte kullanılan tabirlerdendir.

Mutkin vasfıyla nitelenen muhaddisler hadis ilminin erbabı ve o ilimde belli bir yüksek mevkiye gelmiş kimselerdir.

Mutkin tabiri bir de ta'dil lafzı olarak kullanılır. İbn Ebi Hâtim'in tertibine göre ta'dil'in birinci, Zehebi'nin tertibinde ikinci, İbn Haceri'l Askâlâni'nin tertibinde ise üçüncü derece ta'dile delalet eder.

Ta'dil'in İbn Hacer'in tertibi esas olmak üzere en kuvvetlisinden itibaren ilk üç mertebesindeki lafızlarla adaletine hükmedilen ravilere pek ziyade güvenilir. Başka suretle hataları açığa çıkmadıkça - ki o da pek nadir vaki olur- rivayetleri dini konularda gönül rahatlığı ile hüccet kabul edilir.